Nhận được tin thân mẫu bạn Đoàn Văn Trinh từ trần do anh Hồ báo lúc 21g tối 1.9.2015. Ngay sau đó tôi gọi cho Trinh để hỏi chi tiết về lễ tang Cụ bà. Được biết đến 2g sáng ngày 3.9 mới làm lễ nhập quan và sẽ an táng lúc 14g cùng ngày, tức chỉ 12 tiếng sau. Hỏi lại mấy lần về ngày giờ an táng cho chính xác vì không nghĩ là lễ tang có thời gian ít như vậy. Tôi cũng nghĩ là đường sá xa xôi quá nên có hỏi Trinh về dịch vụ điện hoa nhưng được biết ở Tam Quan Bắc không có. Gọi lại cho anh Hồ để hỏi anh có đi viếng Cụ bà được không, anh cho biết ngày 2.9 vẫn phải đi làm, sáng ngày 3.9 mới đi xe máy vào Tam Quan, dự kiến trưa sẽ đến nơi. Nhưng khi nghe tôi báo ngày giờ an táng thì anh Hồ lại phân vân vì nếu đi xe máy lỡ có trở ngại gì sẽ không kịp, và nói là sẽ xem lại, có thay đổi sẽ báo.
Sáng 2.9 tôi quyết định sẽ đi xe đò vào và về trong ngày, rồi lên anh Đinh Ngọc Hữu để báo và tham khảo ý kiến của anh. Anh Hữu tán thành và nói nên chi năm trăm ngàn đồng sắm lễ vật và bỏ bì đi viếng; ngoài ra có thể thêm chút ít làm lộ phí. Tôi từ chối việc trích quỹ chi cho việc đi xe, bởi bản thân đang rảnh rỗi, vả lại cũng muốn có một chuyến đi xa cho biết đó biết đây... Khi về, tôi ghé vào nhà Lê Thanh Hy để báo tin và hỏi ngày mai có đi cùng tôi được không. Hy nhận lời ngay. Tôi nói vậy phải đi sớm để kịp giờ và về trong ngày. Gọi cho Trinh để nhờ đặt trước một bức liễn và hương đèn. Xong gọi cho anh Hồ để báo sẽ đi xe đò, anh bảo sẽ đi cùng chúng tôi, không đi xe máy nữa.Tôi gọi cho nhà xe Kim Liên chạy tuyến ĐN - Quy Nhơn để đặt ba chổ cho chuyến đầu tiên sáng ngày 3.9.
Chừng hơn 4g sáng 3.9 xe đến nhà đón, trước đó đã chạy quanh thành phố để đón khách nên khi tôi lên xe thì chỉ còn dãy ghế sau. Đến đón Hy tại đường Triệu Nữ vương rồi chạy lên bến xe Trung tâm đón anh Hồ (đi xe máy đến và gởi tại bến xe) sau đó xe còn vòng vèo một số nơi để đón thêm khách đã hẹn. Băng ghế 4 chổ nhét 5 người rất chật chội. Bạn Hy không quen ngồi sau nên phải xin bao nylon để nôn mấy lần, thấy anh ấy phờ phạc quá tôi rất ái ngại... Khi đến cầu vượt Hòa Cầm thì đã hơn 5g 30 sáng. Tới Nam Phước xe lại rẽ xuống thôn 2 xã Duy Thành của huyện Duy Xuyên để đón người và hàng. Được cái là chạy sớm, không ngại bị "bắn tốc độ" nên khi xe dừng lại nghỉ cho khách giải lao, ăn uống thì đã là ngay ngã tư đèn xanh đèn đỏ của Tam Quan Bắc rồi! Lúc đó mới 8g 30', còn sớm chán...
Vào quán uống nước nghỉ một lúc, gọi cho Trinh để báo đã vào đến. Ít phút sau có ba xe máy chạy tới tìm. Thì ra là 3 chàng rễ của Trinh được cử ra chở chúng tôi xuống nhà Trinh, ở thôn Tân Thành, sau chợ Tam Quan Bắc vài trăm mét, cách ngã tư trên quốc lộ 1 độ hai cây số.
Sau khi vào viếng linh cữu Cụ Bà thân mẫu của Trinh xong (*) tôi và Hy quyết định ở lại để tiễn cụ ra nghĩa trang rồi mới về vẫn kịp... Thế là tà tà ra chợ TQB uống cafe chổ quán Vườn Chim Chào Mào, ngay trạm xá của xã. Khi vào lại nhà, đã trưa nên gia đình mời ăn tạm tô bún gà thay bữa trưa, rồi chúng tôi ra xin nằm nghỉ ở hai chiếc võng dưới cái chòi che tạm bằng lá dừa, chổ bán tre cây của một bác cao niên. Gió mát lồng lộng, thật thích...
12 giờ gia đình tiến hành lễ Tịch điện, ở đây gọi là lễ Khiển điện. Sau đó, địa phương làm lễ truy điệu. Cả hai lễ rất ngắn gọn, chỉ trong vòng chừng hơn nữa tiếng đồng hồ! Tôi nhận thấy lễ Tịch điện ở đây có một số khác biệt so với vùng Quảng Nam và Đà Nẵng...
13g 30' tiến hành lễ động quan và di quan ra nghĩa trang của thôn, cách nhà chỉ độ bốn năm trăm mét nếu đi đường tắt, còn đi theo đường chính của xã, qua khu phố chợ, thì khoảng một cây số. Trên đường ra chổ an táng Cụ bà, Trinh chỉ cho tôi ngôi mộ của vợ Trinh, cũng trong khu nghĩa trang này. Chi Dương Thị Xiêm, quê quán Điện Bàn - Quảng Nam, mất năm 1999 vì tai nạn giao thông, hưởng dương 44 tuổi.
Tiễn linh cữu Cụ bà đến nghĩa trang xong, tôi gọi điện thoại cho anh Hữu để anh chia buồn với Trinh. Sau đó, vì đã đến giờ hẹn với nhà xe, tôi và Hy cáo biệt Trinh và tang quyến để ra về. Theo hướng dẫn của người nhà, chúng tôi theo đường tắt về rất nhanh. Ra tới chợ TQB lúc gần 14 giờ, trời nắng chang chang... Ngán ngại đi bộ, tôi hỏi một chị buôn bán ở chợ, nói ở đây không có xe ôm! Đi một đoạn, gặp một anh tầm gần 40 đang bồng con đứng ở sân nhà, hỏi thử có xe ôm lên ngã tư không, ảnh nói để anh chở cho chứ ở đây không có. Chỉ ít phút là lên tới ngã tư quốc lộ, gởi anh hai chục ngàn uống nước. Cũng khỏe thân, chứ nếu lội bộ ắt ná thở... Đứng chưa được 5 phút, mới châm điếu thuốc thì thấy chiếc xe khách của nhà xe Dũng Tính ở Đà Nẵng, chạy tuyến ĐN-QN trờ tới, bèn đón ngay. Lên xe mới thấy chưa có khách nào, vào ngồi ngay sau lái xe luôn, nên anh bạn Hy rất là thoải mái! Tiền xe cũng 100 ngàn/người như lượt vào mà còn được thêm hai chai nước và hai khăn giấy ướp lạnh nữa cơ! Tài xế và phụ đều rất trẻ, "tám" chuyện với chúng tôi rất vui vẻ suốt dọc đường...
Vì xe trống nên chạy chậm để tìm khách, và cũng ngại bị "bắn tốc độ" nữa (trên đường thấy nhiều chổ CSGT đang làm việc) nên về tới ĐN lúc hơn 18g 30', tính ra hết 4 tiếng đồng hồ, chậm hơn một tiếng so với khi vào. Xuống xe ở gần cầu vượt Ngã ba Huế, đi xe ôm về nhà Hy hết 50 ngàn, Hy vô lấy xe máy chở tôi về nhà.
Kết thúc một ngày rong ruổi đường xa chừng 420 km, đi và về trong ngày, không rõ anh Hy thế nào, chứ tôi không thấy mệt mõi gì mà còn thấy thích thú được "khám phá" một vùng đất nổi tiếng đã đi vào ca dao
"Công đâu công uổng công thừa
Công đâu gánh nước tưới dừa Tam Quan"
dẫu rằng, theo lời bác bán tre, thì những cây dừa đang có tại xứ này không bằng một phần của dừa ngày xưa, và mới được trồng lại cách đây khoảng 20 năm nay thôi.
Ghi chú: - Vì bận một số việc tộc họ nên không đưa tin ngay được, hôm nay mới có thời gian đăng bài. Xin anh em thông cảm nhé.
Trần Ngộ
____________________________________________
(*) Chi tiết như sau:Trích quỹ mua Liễn viếng: 200.000 đ
Trích quỹ bỏ bì: 300.000 đ
Phạm Thị Hoa (Sơn Trà) gởi: 200.000 đ
Anh Phương (40 Trần Kế Xương): 50.000 đ
Anh Phước, sửa xe đạp chổ a. Phương: 50.000 đ
Chị A, vợ bạn Nguyễn Thìn: 200.000 đ
__________
Tổng cộng: 1.000.000 đ
(Lễ vật 200.000 đ, bỏ bì 800.000 đ)
***
Mời xem một số hình ảnh ở phần tiếp theo .
